การพัฒนาอารมณ์ของเด็กในแต่ละช่วงวัยจะแตกต่างกันไป เป็นกระบวนการที่ค่อย ๆ เกิดขึ้นตามวัย โดยได้รับอิทธิพลจาก พันธุกรรม ประสบการณ์ชีวิตจากการเลี้ยงดู และ สภาพแวดล้อม ตั้งแต่วัยทารกที่แสดงอารมณ์พื้นฐาน เช่น โกรธ ดีใจ ผ่านการร้อง ยิ้ม => พอวัยเตาะแตะ (1-3 ปี) ที่เริ่มแสดงความเป็นตัวของตัวเองและมีการอาละวาดเมื่อไม่พอใจ => วัยอนุบาล (3-5 ปี) ที่อารมณ์ซับซ้อนขึ้น เช่น ขี้อาย ภูมิใจ และเข้าใจอารมณ์ผู้อื่นจากการเลียนแบบ => วัยประถม (6-12 ปี) ที่เข้าใจอารมณ์ซับซ้อน เห็นอกเห็นใจผู้อื่น และมีความมั่นใจในตนเองมากขึ้น เป็นต้น

การส่งเสริมพัฒนาการด้านอารมณ์ของเด็กเป็นกระบวนการสำคัญที่ช่วยให้เด็กเข้าใจ รู้จัก ยอมรับ และจัดการอารมณ์ของตนเองได้อย่างเหมาะสม รวมถึงได้ฝึกความเห็นอกเห็นใจและการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น ดังนั้น สิ่งที่พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู หรือผู้ดูแลสามารถทำได้ มีดังนี้:

1. สร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยทางอารมณ์ : เข้าใจและยอมรับอารมณ์ที่เกิดขึ้น เช่น โกรธ เศร้า เสียใจ น้อยใจ ฯลฯ หลีกเลี่ยงการดุด่าว่ากล่าวทันที แต่ควรรับฟังและเข้าใจเมื่อเด็กแสดงอารมณ์ ใช้การ “กอด” เป็นการสัมผัสที่อบอุ่นเพื่อแสดงความรักความห่วงใยและความรู้สึกปลอดภัย
2. พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู ควรเป็นแบบอย่างที่ดี แสดงอารมณ์อย่างเหมาะสม เช่น โกรธได้แต่ต้องไม่ทำร้ายใคร ไม่ตะโกนใส่กัน ไม่ขว้างปาข้าวของ, เมื่อทำผิด ก็รู้จัก “ขอโทษ” เพื่อให้เด็กเห็นว่าใคร ๆ ก็สามารถทำผิดกันได้แต่ต้องรู้จักการยอมรับผิดและให้อภัยกัน เป็นต้น
3. สอนทักษะการจัดการอารมณ์ : ฝึกให้เด็กรู้จักสัญญาณของร่างกายเมื่อมีอารมณ์ เช่น หัวใจเต้นเร็ว รู้สึกเหนื่อย ฯลฯ ให้ฝึกการหายใจหรือนับเลขเพื่อสงบสติ เช่น นับเลข 1-10 และเดินออกจากสถานการณ์นั้นชั่วคราว เป็นต้น
4. ส่งเสริมการเข้าสังคม : ฝึกทักษะการสื่อสาร เช่น การกล่าวคำว่า “ขอโทษ”, “ขอบคุณ” เป็นต้น ฝึกการ “ชื่นชมทั้งตนเองและผู้อื่น“ รวมทั้งการทำกิจกรรมกลุ่ม เช่น การเล่นเกมที่มีการผลัดกันเล่น (turn-taking), เรียนรู้การรอคิว, การแบ่งปันของเล่น เป็นต้น
5. กระตุ้นพัฒนาการทางอารมณ์ผ่านการเล่นและศิลปะ เช่น การเล่นบทบาทสมมติ (role play) เพื่อให้เด็กลองฝึกบทบาทต่าง ๆ, ศิลปะการวาดภาพหรือระบายสี เพื่อระบายอารมณ์ที่ไม่รู้จะพูดอย่างไร, การใช้ดนตรีและการเคลื่อนไหว เพื่อช่วยให้เด็กผ่อนคลายและสนุกกับการแสดงออก เป็นต้น