บางคนจะรู้สึกเขินอายเวลาต้องเจอคนแปลกหน้า แต่ถ้าบางคนจะรู้สึกอายมากจนกลัว ไม่กล้าเข้าสังคมจึงพยายามหลีกเลี่ยงการสร้างความสัมพันธ์หรือมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมอย่างรุนแรง ปิดกั้นศักยภาพในตัวเอง จะใช้ชีวิตอยู่ใน comfort zone หรือ safe zone ของตัวเองตลอด กลัวจนเลือกที่จะ “หลีกเลี่ยง” ซึ่งเป็นอาการของ “โรคบุคลิกภาพแบบหลีกหนี” (Avoidant Personality Disorder : AvPD) พบได้ทั้งในวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่ตอนต้นที่ต้องปรับตัวกับสังคม

สาเหตุการเกิด AvPD

1. จากพันธุกรรม หรือ สารเคมีในสมอง
2. การเลี้ยงดูจากครอบครัวที่ขาดความรักความอบอุ่น
3. ประสบการณ์ในวัยเด็กที่ถูกกลั่นแกล้ง ล้อเลียน
4. ชีวิตที่ต้องเผชิญกับเหตุการณ์ที่ส่งผลกระทบต่อจิตใจหรือความสัมพันธ์

อาการสำคัญของ AvPD

• - มีความอ่อนไหวต่อการไม่ได้รับการยอมรับ การถูกล้อเลียน หรือการถูกวิพากษ์วิจารณ์
• - มีความวิตกกังวลสูง เพราะไม่มีความมั่นใจในตนเอง รู้สึกว่าตนเองด้อยกว่าคนอื่นๆ
• -ไม่กล้าเข้าสังคม ไม่กล้ามีปฏิสัมพันธ์กับคนใหม่ๆ
• -ไม่กล้ารับความเสี่ยง ปฏิเสธการเข้าร่วมกิจกรรมหรือสังคมใหม่

แนวทางการรักษา

1. การใช้ยา เพื่อช่วยปรับสารเคมีในสมอง
2. การทำจิตบำบัด (Psychotherapy)
   • - บำบัดแบบรู้คิด (Cognitive Behavioral Therapy)
   • - บำบัดแบบสัมพันธภาพระหว่างบุคคล
   • - ฝึกเทคนิคการผ่อนคลายความเครียด
3. การฝึกบุคลิกภาพและทักษะการสื่อสาร เพื่อสร้าบุคลิกภาพความมั่นใจทั้งภายในและภายนอก