จากสถานการณ์วิกฤตแผ่นดินไหวในประเทศไทยแบบไม่ทันตั้งตัวที่ทำให้ทุกคนตื่นตระหนก ตกใจกลัวกับประสบการณ์ตรงที่ต่างก็ไม่รู้ว่าเกิดอะไร รู้แต่ว่ามีอาการมึน งง มีการสั่นไหว เห็นข้าวของร่วงตกหล่น ต้องวิ่งหนีออกนอกตึก และได้เห็นตึกสูงโยกเอียง เห็นความรุนแรงเสียหายต่างๆ

แม้เหตุการณ์จะผ่านไปหลายชั่วโมง แต่หลายคนก็ยังมีอาการบ้านหมุน มึนหัว คลื่นไส้ อยากอาเจียน หายใจไม่สะดวก รู้สึกเหนื่อยหอบ และยังรับรู้เหมือนว่าแผ่นดินยังไหวอยู่ ในประเทศญี่ปุ่นจะอาการนี้ว่า “จิชินโยอิ” (Jishin-Yoi / じしんよい) หรือ “เมาแผ่นดินไหว” (Earthquake Drunk) หรือ “โรคเวียนหัวหลังแผ่นดินไหว” (Post-Earthquake Dizziness Syndrome หรือ PEDS) เป็นอาการมึนหัวหลังจากแผ่นดินไหวและยังรู้สึกอยู่แม้จะไม่มีเหตุการณ์จริง ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นได้จากความทรงจำที่ยังตื่นตกใจกลัวกับเหตุการณ์ที่ไม่ทันตั้งตัว ส่งผลกระทบกระเทือนต่อจิตใจ และยังเกิดภาพจำหรือภาพหลอน ซึ่งเป็นอาการที่เรียกว่า “สมองหลอนแผ่นดินไหว“ หรือ “แผ่นดินไหวทิพย์” (Earthquake illusion) บางคนอาจจะมีอาการเพียงไม่กี่ชั่วโมง ในขณะที่บางคนอาจมีอาการยาวนานหลายเดือน

แนวทางป้องกันและแก้ไข : หากยังมีอาการดังกล่าว ควรจะ “งดเสพสื่อ” เพื่อไม่ให้เกิดภาพจำที่น่ากลัวและหลอนจนทำให้มีอาการเครียดเรื้อรังจนส่งผลกระทบต่อระบบการทำงานของร่างกาย หลีกเลี่ยงการเพ่งวัตถุสิ่งของในระยะใกล้ ให้มองออกไปในระยะไกลหรือนึกถึงภาพบรรยากาศที่ผ่อนคลายจะช่วยให้ร่างกายปรับตัวเข้าสู่สมดุล (Vestibular System) ถ้าอาการดังกล่าวยังไม่ดีขึ้น รู้สึกเครียด วิตกกังวล ไม่สบายใจ สามารถพูดคุยระบายความรู้สึกกับคนรอบข้างเพื่อให้จิตใจสงบขึ้น หากยังมีอาการรุนแรงกระทบต่อการดำเนินชีวิต เครียดและหวาดกลัว นอนไม่หลับ สามารถขอรับคำปรึกษาจากจิตแพทย์หรือนักจิตบำบัดได้